ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΜΕ ΤΟΝ ΗΘΟΠΟΙΟ

Στο Παράδοξο με τον Ηθοποιό ο Ντιντερό εξετάζει γενικότερα το θέατρο, θέτοντας στο μικροσκόπιο την αινιγματική φιγούρα του ηθοποιού. Ο ηθοποιός καταδιώκεται διαρκώς από την απώλεια ταυτότητας, καθώς υποχρεώνεται να αναγνωρίζεται μέσα από άλλες φιγούρες. Για τον γάλλο φιλόσοφο, αυτή η γνώση του ηθοποιού, βάσει της οποίας αποποιείται τον εαυτό του, σχετίζεται με την παράδοξη ικανότητα του ηθοποιού να μην είναι ευαίσθητος, αποποιούμενος μαζί με τον εαυτό του και τα συναισθήματά του.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΥΝΔΙΑΛΕΓΟΜΕΝΟΣ: Λένε ότι οι ηθοποιοί δεν έχουν προσωπικότητα, γιατί παίζοντας όλο το φάσμα των προσωπικοτήτων χάνουν αυτή που τους χάρισε η φύση· γίνονται ψεύτες όπως ο γιατρός, ο χειρουργός και ο χασάπης γίνονται ασυγκίνητοι. Πιστεύω ότι παίρνουμε την αιτία για αποτέλεσμα: μπορούν να υποδυθούν κάθε προσωπικότητα γιατί δεν έχουν καμία.
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΥΝΔΙΑΛΕΓΟΜΕΝΟΣ: Δεν γίνεσαι ανελέητος επειδή είσαι δήμιος· αλλά γίνεσαι δήμιος, επειδή είσαι ανελέητος.