Ξεκινώντας την έκδοση επιλεγμένων κειμένων του, δημοσιευμένων από το 1976 ως σήμερα, ο Γιάννης Κιουρτσάκης ανακαλεί συγχρόνως σε τούτο το βιβλίο μια πνευματική πορεία μισού αιώνα και απορεί: Πώς ένα αστόπαιδο, βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο που στάθηκε για εκείνο η Ευρώπη, ένιωσε την ανάγκη να σπουδάσει στο ταπεινό σχολειό του Καραγκιόζη! Και πόσα νέα πράγματα έμαθε εκεί! Πώς μέσα στη ναυαγισμένη επίσημη Ελλάδα, που έφερε τη χούντα του 1967, ανέπνεε πάντα ένας ζωντανός λαϊκός πολιτισμός. Πώς η ομαδική συνδημιουργία του θεάτρου σκιών από τους παλιούς καραγκιοζοπαίχτες και το κοινό τους γεννούσε μιαν αυθόρμητη πολιτιστική δημοκρατία. Πώς όλα τα λαϊκά θέατρα έχουν τη ρίζα τους στη συμβολική γλώσσα του καρναβαλικού «κόσμου από την ανάποδη». Πώς μια μακραίωνη και πολυεθνική παράδοση μεταμορφώθηκε σε γνήσια νεοελληνική δημιουργία. Το πιο παράδοξο: πώς το πρωτεϊκό, αμφίσημο, πολυφωνικό πρόσωπο του Καραγκιόζη τον οδήγησε στην τέχνη του μυθιστορήματος. Πολλά ακόμα που θα ανακαλύψει εδώ ο αναγνώστης.
Ερευνητικό, δοκιμιακό ή μυθιστορηματικό, ολόκληρο το έργο του Γιάννη Κιουρτσάκη, όπως αποκρυσταλλώνεται με τον χρόνο, είναι ένας διαρκής διάλογος: με τους δασκάλους του, τους φίλους του, τον αναγνώστη· με την ελληνική λαϊκή παράδοση και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό· με τους αγαπημένους του νεκρούς, τις νεότερες γενιές και τους αγέννητους· με τον ίδιο του τον εαυτό. Πίσω από την ποικιλία των θεμάτων υπάρχουν τρεις σταθεροί άξονες: η ταυτότητα, ατομική ή συλλογική, ως αναπόφευκτη σχέση με τους άλλους· η δημιουργία, ως μοναδικό θεμέλιο ενός ζωντανού πολιτισμού· η αναζήτηση μιας ανθρώπινης ζωής στους δύσκολους καιρούς.
