Η γέννηση και η επικράτηση του φασισμού στην Ιταλία, γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία του «σύντομου» 20ού αιώνα, προξένησαν εξαρχής έντονο ενδιαφέρον και αναβρασμό σε όλο τον κόσμο. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν εύλογα έντονη ανησυχία στο νεοσύστατο και πολυσύνθετο γιουγκοσλαβικό κράτος, τη συνοχή και ακεραιότητα του οποίου απειλούσε ευθέως ο ιταλικός ιμπεριαλισμός ήδη πριν από την άνοδο του Μουσσολίνι στην εξουσία.

Προερχόμενος από αυτό τον απειλούμενο από τη φασιστική Ιταλία γιουγκοσλαβικό χώρο, ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα, ο Ίβο Άντριτς, είχε στην αρχή της διπλωματικής του σταδιοδρομίας την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον φασισμό στα πρώτα του κινηματικά βήματα και να παρακολουθήσει εν συνεχεία την εξέλιξή του σε καθεστώς και κράτος. Τη γέννηση του φασισμού θα αναλύσει ο Ίβο Άντριτς με εκπληκτική οξυδέρκεια και ευγλωττία στα ελάχιστα πολιτικά κείμενα που έγραψε ποτέ. Τα σημαντικά αυτά κείμενα, μαζί με σχετικά άρθρα λογοτεχνικής κριτικής του Βόσνιου συγγραφέα, περιλαμβάνονται στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας.

Η τραγική ιστορική τροχιά του Μεσοπολέμου στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια και η προσωπική πορεία του ίδιου του Άντριτς θα φέρουν πολλά χρόνια αργότερα τον ίδιο άνθρωπο που στα νιάτα του ανέτεμνε και στηλίτευε δριμύτατα τη βαρβαρότητα του φασισμού σε θέση να συνομιλεί και να διαπραγματεύεται με τους επιφανέστερους εκπροσώπους του.

Μετάφραση - Εισαγωγή - Επίμετρο: Ανδρέας Κ. Λυμπεράτος