Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, 8 Μαρτίου...

Mια ημέρα υπενθύμισης για τους αγώνες των γυναικών  για ισότητα στις ευκαιρίες, στα δικαιώματα, στη ζωή. Την 8η Μαρτίου κάθε έτους γιορτάζουμε τις γυναίκες και μαζί τους γιορτάζουμε τους αγώνες όλων εκείνων που αδικούνται, που βρίσκονται ακόμη σε “δεύτερη μοίρα” , σε συνθήκες καταπίεσης, που ακόμη παλεύουν για τα αυτονόητα. 

Εμείς σήμερα θα γιορτάσουμε αυτήν την τόσο σημαντική ημέρα εννοείται μέσα από τα βιβλία. Βιβλία γραμμένα από γυναίκες που εξυμνούν τη δύναμη, την αντοχή, την ευαισθησία, την επιτυχία και την αποτυχία της γυναικείας φύσης. Βιβλία που καθένας και καθεμία πρέπει να διαβάσει. 

Για πάμε να δούμε μονάχα μερικά από τα βιβλία που αγαπάμε πολύ, γιατί υπάρχουν ακόμη πολλά. 

Τo Δεύτερο φύλο

Σίγουρα το πιο εμβληματικό βιβλίο στην παραπάνω θεματική και το πρώτο σε αυτή τη λίστα: Η κυκλοφορία του Δεύτερου φύλου της Simone De Beauvoir στη Γαλλία το 1949 προκάλεσε σκάνδαλο δίχως προηγούμενο· τα 50.000 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης εξαντλήθηκαν μέσα σε μία εβδομάδα, ενώ το Βατικανό το περιέλαβε στη «μαύρη» λίστα του. Το βιβλίο που σημείωσε θρίαμβο στην Αμερική και έκανε διάσημη την Simone De Beauvoir σε όλο τον κόσμο αποτελεί μέχρι σήμερα έναν από τους βασικούς θεωρητικούς πυλώνες του φεμινιστικού κινήματος. Με το opus magnum της, η Beauvoir ήθελε να απελευθερώσει τη γυναίκα από τη θέση κατωτερότητας που την υποχρέωνε να είναι το Άλλο του άνδρα, χωρίς να της δίνει το δικαίωμα ή την ευκαιρία να δομηθεί σαν Άλλος με τη σειρά της. [...] Εβδομήντα και πλέον χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του Δεύτερου φύλου, η μποβουαρική κριτική στη σεξουαλική, οικονομική και πολιτική αλλοτρίωση της γυναίκας, στον αστικό γάμο, στους καταπιεστικούς νόμους περί αντισύλληψης και άμβλωσης έχει εγγραφεί σε όλες τις κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος. [...] Η σκέψη της κατάφερε να προκαλέσει τεράστιες αλλαγές, οι οποίες δεν έπαψαν να μεταμορφώνουν το πρόταγμα της γυναικείας χειραφέτησης που πάντοτε «μέλλει να γεννηθεί». Από τον πρόλογο της Κατερίνας Σχινά

Κορίτσι, Γυναίκα Άλλο

Η Bernardine Evaristo κερδίζει το βραβείο Booker το 2019 με το έργο της Κορίτσι, Γυναίκα Άλλο. Δώδεκα γυναίκες, κυρίως μαύρες της πρώτης και δεύτερης γενιάς μεταναστών στη Μεγάλη Βρετανία: Άλλες πολύ νέες, άλλες μεσήλικες, άλλες ηλικιωμένες, πλούσιες και φτωχές, με διαφορετικούς χαρακτήρες, διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, διαφορετική παιδεία, διαφορετικά επαγγέλματα και φιλοδοξίες έχουν βιώσει από μικρή ηλικία, τις κοινωνικές διακρίσεις, τη ρατσιστική συμπεριφορά και καθημερινές δυσκολίες σε όλους τους τομείς. Οι ιστορίες για τις οικογένειες τους, τους εραστές ή ερωμένες και τους φίλους τους πλέκονται πάνω στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πολυεθνική κοινωνία.

Οι Αργοναύτες 

Ταξιδεύουν πάνω σε σώματα που διαρκώς αλλάζουν, μεταβάλλονται, μετασκευάζονται. Έτσι έρχονται αναπόφευκτα αντιμέτωποι με το παράδοξο της ταυτότητας: τι απομένει όταν όλα τα αρχικά υλικά έχουν αντικατασταθεί από καινούργια; Στους Αργοναύτες η Μάγκι Νέλσον καταγράφει ένα τέτοιο ταξίδι, περιγράφοντας τον έρωτά της με τον τρανς καλλιτέχνη Χάρυ Ντοτζ, τη σχέση της με τον θετό της γιο, την εγκυμοσύνη και τη γέννα της, μετατρέποντας κάθε της προσωπική εμπειρία σε δημόσιο στοχασμό πάνω στα ζητήματα της σεξουαλικότητας και του φύλου, της φροντίδας και της οικογένειας, παίρνοντας απόσταση από τον ταυτοτικό λόγο. Η επιμονή της να αναμετριέται με τις λέξεις σε ένα πεδίο όπου οι λέξεις συχνά δεν αρκούν, προσδίδει στη ριζοσπαστική πρωτοτυπία και το προσωπικό ύφος των Αργοναυτών την αύρα του κλασικού.

Ρετσιτατίβο 

Ένα δώρο προς τους αναγνώστες σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.Μια συναρπαστική ιστορία της Τόνι Μόρισον για τη φυλετική ταυτότητα και τις σχέσεις που μας διαμορφώνουν, για πρώτη φορά σε αυτόνομη έκδοση, με εισαγωγή της πολυβραβευμένης Αγγλίδας συγγραφέως Zadie Smith. Σε αυτό το διήγημα του 1983 –το μοναδικό που έγραψε η Μόρισον– η Τουάιλα και η Ρομπέρτα γνωρίζονται σε ηλικία οκτώ ετών και περνούν τέσσερις μήνες μαζί στο Ίδρυμα Σεντ Μποναβέντσουρ. Γίνονται αχώριστες φίλες, χάνονται καθώς μεγαλώνουν και ξαναβρίσκονται αργότερα. Παρότι διαφέρουν, οι δύο γυναίκες δεν μπορούν να αρνηθούν τον βαθύ δεσμό που έχει δημιουργηθεί μέσα από τις κοινές τους εμπειρίες. Η συγγραφέας διαχειρίζεται με αφηγηματική δεινότητα τη φυλετική καταγωγή της Τουάιλα και της Ρομπέρτα. Γνωρίζουμε ότι η μία είναι λευκή και η άλλη είναι μαύρη, αλλά δεν μαθαίνουμε ποτέ ποια είναι ποια… Μια βαθιά και στοχαστική ματιά σε αυτό που μας κρατά ενωμένους αλλά και σε εκείνο που μας απομακρύνει, καθώς και στο πώς οι αντιλήψεις μας διαμορφώνονται όταν δοκιμάζονται από τη σκληρή πραγματικότητα. 

Η Ιστορία της Θεραπαίνιδας

Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση, Η Ιστορία της Θεραπαίνιδας διαβάζεται και σαν σκοτεινό χρονικό μιας εναλλακτικής πραγματικότητας ή σαν σπαραχτική μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο. Η Δημοκρατία της Γαλαάδ προσφέρει στην Τουφρέντ μόνο μία επιλογή: την αναπαραγωγή. Αν παρεκκλίνει απ' τον σκοπό της, θα καταλήξει, όπως όλοι οι αντιφρονούντες, κρεμασμένη στο Τείχος, ή θα σταλεί στις Αποικίες, όπου θα βρει αργό και μαρτυρικό θάνατο από ραδιενέργεια. Αλλά ακόμα κι ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να αφανίσει τον πόθο – ούτε της Τουφρέντ ούτε και των δύο ανδρών απ' τους οποίους κρέμεται η μοίρα της.

Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους

«Το βιβλίο έρχεται να μας θυμίσει ότι κάτω από την εκλεπτυσμένη της όψη η γυναίκα είναι η φύση, είναι η παντοτινά άγρια, και μέσα από αυτή τη ζωτική δύναμη βρίσκει τη σωστή της θέση στον κόσμο.» Thomas Moore Το βιβλίο Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους- Μύθοι και ιστορίες για το αρχέτυπο της Άγριας Γυναίκας, που παρέμεινε 145 εβδομάδες στον κατάλογο ευπώλητων της New Work Times, έχει εκδοθεί σε 38 γλώσσες και έχει πωληθεί σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα. «Νιώθω ευγνωμοσύνη τόσο για το βιβλίο Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους όσο και για τη Δρ. Κλαρίσα Πίνκολα Εστές. Είναι ένα βιβλίο ύμνος στη γυναίκα, στην τόλμη της, στη φροντίδα και στο νοιάξιμό της. Το λέω και το εννοώ: όσες ξέρετε ανάγνωση, διαβάστε το!» Maya Angelou 

Ο Άντρας μου

Έντεκα γυναίκες μιλούν χωρίς ταμπού για την καθημερινότητά τους και τη σχέση με τους συντρόφους τους. Οι αφηγήτριες στο Ο Άντρας μου πλάθουν με τρόπο ανελέητο τα πορτρέτα των ανδρών παρουσιάζοντας τα ελαττώματά τους −μοιχοί, χειριστικοί, υποκριτές, βάναυσοι, απατεώνες, φαντασμένοι−, ενώ αποκαλύπτουν με τόλμη και τον εαυτό τους: τα σχέδια της ζωής τους, τις ήττες, τις ελπίδες, τις ψευδαισθήσεις, αλλά και τις αδυναμίες τους. Έντεκα ιστορίες, έντεκα παραλλαγές της πατριαρχίας, άλλοτε σκληρά ρεαλιστικές, άλλοτε σουρεαλιστικές ακόμα και αστείες, από τη Ρούμενα Μπουζάροφσκα (Βόρεια Μακεδονία, γενν. 1981), μια από τις πιο επιτυχημένες και αναγνωρίσιμες συγγραφείς στα Βαλκάνια. Το βιβλίο Ο άντρας μου έχει ήδη μεταφραστεί στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες και έχει εκδοθεί από μεγάλους και ιστορικούς εκδοτικούς οίκους.

Το Γεγονός

Το 1963, η Annie Ernaux, 23 χρονών, ανύπαντρη, μαθαίνει ότι είναι έγκυος. Η ντροπή την κυριεύει σαν πανούκλα: ξέρει πως η εγκυμοσύνη θα στιγματίσει την ίδια και την οικογένειά της, ξέρει ότι δεν πρέπει να κρατήσει αυτό το παιδί. Σε μια Γαλλία όπου οι αμβλώσεις ήταν παράνομες, προσπάθησε μάταια να απαλλαγεί μόνη της, με πρωτόγονες μεθόδους. Τρομαγμένη και απελπισμένη, καταφέρνει τελικά να βρει λύση, και καταλήγει στα επείγοντα ενός νοσοκομείου όπου κόντεψε να πεθάνει. Σαράντα χρόνια αργότερα, ανασύρει τα ημερολόγιά της και προσπαθεί να βάλει σε τάξη τις αναμνήσεις της, προκειμένου να συλλάβει το ουσιαστικό νόημα, τον λόγο που αυτή η εμπειρία τη σημάδεψε τόσο πολύ, τόσο βαθιά. Το γεγονός είναι η ιστορία αυτού του τραύματος, ενός τραύματος που δεν ξεπέρασε ποτέ. Στο βιβλίο βασίστηκε η ομώνυμη ταινία που κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας 2021. "Οικουμενικό, αρχέγονο και θαρραλέο, Το γεγονός είναι ένα σκληρό και ανατρεπτικό έργο, βαθύ και ανθρώπινο. Πρέπει να διαβαστεί από όλους". Irish Times

Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες

Το παγκόσμιο αυτό εκδοτικό φαινόμενο είναι μια ωδή στον φυσικό κόσμο και μια σπαρακτική ιστορία ενηλικίωσης, που μας υπενθυμίζει πώς τα παιδικά μας χρόνια μάς καθορίζουν για πάντα και ότι η ανθρώπινη φύση κουβαλά αρχέγονα, βίαια μυστικά, απ’ τα οποία κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει. Για χρόνια, οι φήμες για την Πιτσιρίκα του Βάλτου έδιναν κι έπαιρναν στο Μπάρκλι Κόουβ, ένα ήσυχο ψαροχώρι της Βόρειας Καρολίνας. Ο θάνατος του νεαρού Τσέις Άντριους τις έκανε να φουντώσουν ακόμη περισσότερο. Ποιος θα μπορούσε να τον είχε σκοτώσει, αν όχι εκείνο το αγριοκόριτσο που ζούσε μονάχο του στα βάθη του βάλτου; Αλλά την Κάια δεν την είχαν καταλάβει. Ευαίσθητη και έξυπνη, είχε καταφέρει να επιβιώσει ολομόναχη, εγκαταλελειμμένη απ’ τους ανθρώπους, παρέα με τους γλάρους και μ’ όσα της δίδαξε η άμμος κι η αρμύρα. Όταν δύο νεαροί απ’ το χωριό γοητεύονται απ’ την άγρια ομορφιά της, η Κάια ανοίγεται σε μια καινούργια ζωή. Αλλά τότε συμβαίνει το αδιανόητο.

 

Ξένο Χώμα

Μέχρι χτες, η Λύδια ζούσε μια συνηθισμένη ζωή στο Ακαπούλκο του Μεξικού. Όσα αγαπούσε ήταν εκεί: η οικογένειά της, το βιβλιοπωλείο της, το σπίτι της. Σήμερα, έχει χάσει τα πάντα. Και τώρα τρέχει, χωρίς ανάσα, μαζί με τον οκτάχρονο γιο της, τον Λούκα. Τρέχει να ξεφύγει απ’ το καρτέλ που λυμαίνεται την πόλη και που διψά για εκδίκηση. Μόνη ελπίδα για τη Λύδια και τον Λούκα είναι να βρουν καταφύγιο στις Ηνωμένες Πολιτείες διασχίζοντας την απέραντη χώρα του Μεξικού. Να περάσουν παράνομα τα σύνορα, να φτάσουν στο ξένο χώμα. Πρώτα όμως πρέπει να μείνουν ζωντανοί. Στο Ξένο Χώμα η Τζανίν Κάμμινς αποτυπώνει αδυσώπητα την πραγματικότητα της αναγκαστικής μετανάστευσης αλλά και τη δύναμη της μητρότητας: τη βίαιη φυγή, την αγωνία, τη ζωή στο δρόμο, την αυθαιρεσία οποιουδήποτε διαθέτει εξουσία, δύναμη ή όπλα. Με μια γραφή ηλεκτρισμένη, το Ξένο χώμα μιλά για το πείσμα της ζωής ενάντια στη βία του ισχυρού. Για το θαύμα της καλοσύνης μες στην ακραία σκληρότητα. Και για όλους εκείνους που προχωρούν με μόνη αποσκευή μια άγρια θέληση να βρεθούν στην άλλη μεριά των συνόρων.

Κίρκη 

Πολύ συχνά, οι γυναίκες στην αρχαία ελληνική μυθολογία κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες. είναι είτε δολοφονικές μέγαιρες με φριχτή κατάληξη είτε ενάρετα και τραγικά πιόνια με αμελητέα επίδραση. Η Κίρκη είναι διαφορετική. Είναι μία από τις ελάχιστες γυναίκες της αρχαιότητας που επιτρέπεται να έχει δύναμη και δεν τιμωρείται γι’ αυτό στο τέλος της ιστορίας. Δεν είναι ούτε μοχθηρή ούτε αθώα, αλλά πολυσύνθετη. Η Κίρκη αντιπροσωπεύει τη γυναικεία δύναμη και αυτό προκαλεί και τρομάζει. Είναι η γυναίκα που έχει περισσότερη δύναμη απ’ όση η κοινωνία λέει ότι πρέπει να έχει.

Εσάς ποιο βιβλίο για τη γυναικεία χειραφέτηση είναι το δικό σας αγαπημένο; Ποιο θα προτείνατε ανεπιφύλακτα και ποιο διαβάζετε ξανά και ξανά;